جوش آوردن ماشین یکی از مشکلاتی است که تقریباً همه‌ی ما حداقل یک بار آن مواجه شدیم. اگر به موقع اقدام نکنید، می تواند به موتور شما آسیب برساند. معمولا رادیاتور برای محافظت از موتور در برابر گرم شدن بیش از حد در هنگام کارکرد صحیح وارد عمل می شود. مایعات خنک کننده از بلوک موتور عبور می کنند و به داخل رادیاتور می ریزند تا گرمای بیش از حد را خارج کنند. سپس مایع خنک کننده از طریق موتور بازیافت می شود. هنگامی که رادیاتور به درستی کار نمی کند، مایع خنک کننده ای که به بلوک موتور باز می گردد بسیار داغ است و در نتیجه به جوش می آید.
آنچه اهمیت دارد این است که شما با علل مختلف جوش آوردن ماشین آشنا باشید و اقدامات احتیاطی لازم را در مواقع ضروری انجام دهید. عدم آشنایی با این اقدامات، می‌تواند منجر به آسیب جدی به ماشین شده و خسارات مالی زیادی را به بار آورد.
نحوه عملکرد سیستم خنک کننده خودرو
یک سیستم خنک کننده با ارسال یک مایع خنک کننده مایع از طریق گذرگاه های بلوک موتور و سرها کار می کند. هنگامی که مایع خنک کننده از این گذرگاه ها عبور می کند، گرما را از موتور می گیرد. پس از خنک شدن مایع، برای جذب گرمای بیشتر به موتور باز می گردد.
در واقع، دو نوع سیستم خنک کننده در وسایل نقلیه موتوری وجود دارد: خنک کننده با مایع و خنک کننده با هوا.
موتورهای هوا خنک در چند خودروی قدیمی مانند فولکس واگن بیتل اصلی، شورولت کورور و چند خودرو دیگر یافت می شوند. بسیاری از موتورسیکلت‌های مدرن هنوز از خنک‌کننده هوا استفاده می‌کنند، اما در بیشتر موارد، خودروها و کامیون‌ها از سیستم‌های خنک‌کننده مایع استفاده می‌کنند و این همان چیزی است که این مقاله روی آن تمرکز خواهد کرد.
یک سیستم خنک کننده با ارسال یک مایع خنک کننده مایع از طریق گذرگاه های بلوک موتور و سرها کار می کند. هنگامی که مایع خنک کننده از این گذرگاه ها عبور می کند، گرما را از موتور می گیرد. سپس مایع گرم شده از طریق شیلنگ لاستیکی به رادیاتور جلوی خودرو راه می یابد.
هنگامی که از طریق لوله های نازک در رادیاتور جریان می یابد، مایع داغ توسط جریان هوا که از کوره جلوی ماشین وارد محفظه موتور می شود خنک می شود. پس از خنک شدن مایع، برای جذب گرمای بیشتر به موتور باز می گردد. وظیفه پمپ آب این است که سیال را در این سیستم لوله کشی و معابر مخفی در حال حرکت نگه دارد.
جوش آوردن ماشین مشکلی است که به دلیل وجود ایراد در سیستم خنک کننده خودرو رخ می‌دهد. این ایراد ممکن است به دلیل ناتوانی سیستم خنک کننده یا وجود مشکل در دیگر قطعات خودرو پیش آمده باشد. هنگامی که خودرو جوش می‌آورد، لازم است تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به حاشیه مسیر حرکت کنید و اتومبیل را خاموش کنید.
متداول ترین علائم جوش آوردن خودرو کدامند؟
در قدم اول بهتر است با علائم مختلف جوش آوردن ماشین آشنا شوید. از جمله مهم ترین علائمی که نشان دهنده ی جوش آوردن خودرو است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داغ شدن بیش ازحد کاپوت ماشین
- خارج شدن بخار از زیر کاپوت خودرو
- کم شدن قدرت موتور
- بالا رفتن آمپر خودرو و روشن شدن چراغ هشدار
- شنیدن صدای کوبش از موتور
- استشمام بوی روغن سوخته یا پلاستیک سوخته از دریچه ی کولر
- چکه کردن ضدجوش
در همین رابطه می توانید مقاله “علائم گرم شدن موتور ماشین” را نیز مطالعه نمایید.
دلایل جوش آوردن ماشین
جوش آوردن ماشین در تابستان و زمستان یکی از مشکلات رایجی است که بسیاری از افراد از آن رنج می برند. چرا که بروز این مشکل در خودرو می تواند به دیگر قطعات خودرو مثلا واشر سرسیلندر و قطعات دیگر آسیب وارد نماید. آشنایی با دلایل جوش آوردن خودرو به شما کمک می کند تا از بروز این مشکل در خودرو جلوگیری شود.
اتمام ضد یخ
رانندگی چه در تابستان و چه در زمستان با وجود کمبود ضد یخ می‌تواند منجر به خرابی سیستم خنک کننده خودرو شود. در صورتی که سطح این مایع خنک کننده از میزان مشخصی کمتر شود، ممکن است با جوش آوردن موتور مواجه شوید. در این حالت باید مخزن مایع خنک کننده را چک کرده و برای پر کردن آن اقدام کنید. به این منظور باید به میزان مساوی از آب و ضد یخ استفاده کنید.
از طرف دیگر سطح و کیفیت مایع خنک کننده برای نظارت بر عملکرد رادیاتور مهم است. خنک کننده بدون سیلیکات تازه و بدون بورات یک ماده ایده آل محسوب می‌شود، زیرا خنک کننده‌های مبتنی بر سیلیکات خطر تجمع گل و لای را در رادیاتور افزایش می‌دهند. همچنین خنک کننده قدیمی اسیدی می‌شود و سیستم رادیاتور داخلی را از بین می‌برد. سطح پایین مایع خنک کننده معمولاً نشانه وجود مشکل در یکی از قسمت‌های رادیاتور مانند واشر سر یا درپوش رادیاتور است.
خرابی واترپمپ
واترپمپ یا پمپ آب وسیله‌ای است که مایع خنک کننده را درون محفظه موتور به گردش در می‌آورد. این پمپ همانند بسیاری دیگر از قطعات خودرو، عمر محدودی دارد و پس از آن بایستی تعویض شود. همچنین در صورتی که مایع خنک کننده به شدت کاهش یابد یا غلظت آن بیشتر از حد مشخص شده باشد، واترپمپ تحت فشار قرار می‌گیرد و دچار مشکل خواهد شد. همچنین تصادفات رانندگی نیز می‌تواند موجب ضربه خوردن واترپمپ و شکستگی آن شود. هرگونه اشکال در فرآیند کاری واترپمپ، به عنوان یکی از چندین علت جوش آوردن ماشین شناخته می‌شود.
واشر سرسیلندر آسیب دیده
اولین دلیل از دلایل جوش آوردن ماشین، خرابی واشر سرسیلندر خودرو است. واشر سرسیلندر نقش مهمی در آب‌بندی محفظه احتراق در موتور شما دارد تا ماشین شما بتواند برای حفظ قدرت موتور و همچنین جلوگیری از انتشار دودها و بخارات مضر ناشی از احتراق، عملیات فشرده‌سازی سوخت را انجام دهد. با این حال، مهم‌ترین وظیفه واشر سر سیلندر این است که مسیر مایع خنک‌کننده را آب‌بندی کرده و از نشت آن جلوگیری کند.
واشر سرسیلندر همچنین فضای بین سیلندر و سرسیلندر را آب‌بندی می‌کند تا از فرار گاز از محفظه احتراق و نشت روغن از کانال‌های روغن جلوگیری کرده باشد. خرابی واشر سرسیلندر باعث می‌شود موتور شما در شرایط شدید با گرمای بیش از حد کار کند، چرا که با آسیب دیدن این واشر، مایع خنک‌کننده، گازها و بخارات سوخت و روغن موتور با هم مخلوط شده‌اند و به‌اصطلاح مکانیکی‌ها، ماشین آب و روغن قاطی کرده است.
هنگامی‌که دمای موتور به نقطه‌جوش می‌رسد، مایع خنک‌کننده شما در مخزن به جوش می‌آید. اگر متوجه خروج دود سفید از زیر کاپوت ماشین شدید یا چراغ آمپر آب خودرو روشن شد، بلافاصله مخزن مایع خنک‌کننده را بررسی کنید.
کثیف بودن پره‌های رادیاتور و بسته شدن مجرای عبور آب
با گذشت زمان و بر اثر عبور هوا ممکن است شبکه رادیاتور با حشرات، گل و لای، کاغذ و برگ مسدود شده و باعث افت کارایی رادیاتور و جوش آوردن خودرو شود. برای جلوگیری از این موضوع بهتر است سالی یکبار پره‌ها را تمیز نمایید.
ممکن است استفاده از آب‌های با جرم بالا باعث پر شدن منافذ و مسدود شدن مجرای عبور آب در رادیاتور شوند که مانع حرکت راحت آب و خنک کردن سیستم خواهد شد. برای اطمینان از عدم بسته بودن مجرای آب در رادیاتور بهتر است به رادیاتورساز مراجعه و سیستم را بررسی کنید. تمامی شیلنگ‌ها و اتصالات سیستم خنک‌کننده را چک نموده و در صورت پارگی یا مسدود بودن شلنگ و یا بادکردگی اقدام به تعویض آن نمایید.
خرابی درپوش رادیاتور
خرابی درپوش رادیاتور از ساده‌ترین دلایل جوش آوردن ماشین است که اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرد. درپوش رادیاتور اغلب در تعمیر و نگهداری خودرو نادیده گرفته می‌شود؛ اما بخش ضروری از سیستم خنک‌کننده خودرو است. درب رادیاتور اساساً یک شیر آزادکننده است، زمانی که مایع خنک‌کننده به دمای بالایی می‌رسد، دریچه آزادسازی باز می‌شود تا فشار سیستم خنک‌کننده شما تنظیم شود.
هنگامی که این درپوش گیر می‌کند، توانایی حفظ فشار کافی برای پایین آوردن نقطه‌جوش مایع خنک‌کننده را از دست می‌دهد. در نتیجه توانایی کافی جذب حرارت از موتور را از دست می‌دهد. اگر درپوش رادیاتور به‌درستی کار نکند، آب رادیاتور جوشیده و حباب تولید می‌کند.
خرابی ترموستات
ترموستات قطعه‌ای کوچک، ساده و مهم در سیستم خنک کننده خودرو است. این قطعه وظیفه دارد تا دمای موتور را به طور دائمی چک کند. در صورتی که دمای پیشرانه از حد مشخصی افزایش یابد، ترموستات مسیر مایع خنک کننده را به سمت رادیاتور می‌گشاید تا مایع خنک کننده به جریان درآید و دمای پیشرانه کاهش یابد. خرابی ترموستات یکی از چند علت جوش آوردن ماشین است. در صورتی که این قطعه عملکرد مناسبی نداشته باشد، بسیار دیر اقدام به باز کردن مجرای سیستم خنک کننده می‌کند و بنابراین دمای موتور بیش از حد افزایش می‌یابد. نتیجه مستقیم این روند، جوش آوردن خودرو خواهد بود.
مشکل در فن رادیاتور
زمانی که خودرو در حرکت نیست، فن رادیاتور باعث خنک نگه داشتن سیستم خودرو می‌شود. این فن به کمک شبکه ای از سیم‌های مختلف به بخش رادیاتور اتومبیل متصل می‌شود. فن رادیاتور مستعد خوردگی است، بنابراین به مرور زمان دچار زنگ زدگی و خوردگی می‌شود. پس اگر نتواند به خوبی باعث گردش هوای کافی در سیستم شود، می‌تواند جوش آوردن خودرو را در پی داشته باشد.
با خودرو جوش آورده چه کنیم؟
- در صورت روشن بودن کولر ماشین، آن را خاموش کنید تا از فشار روی موتور کاسته شود.
- شیشه‌های خودرو را به سمت پایین بکشید.
- اگر در ترافیک هستید، دنده را خلاص کنید؛ سپس پدال گاز را کمی فشار دهید که منجر به بالا رفتن سرعت پمپ آب و فن رادیاتور می‌شود.
- به یک‌باره توقف نکنید؛ سرعت خود را کم کرده و سپس ماشین خود را متوقف کنید.
- زیاد ترمز نکنید که منجر به افزایش دمای موتور می‌شود.
- در اولین فرصت، اتومبیل خود را پارک کرده و کاپوت را بالا بزنید.
- بعد از مدتی، بخاری خودرو را روشن کنید تا گرمای موتور به داخل ماشین منتقل شده و موتور خنک شود.
- به هیچ وجه درب رادیاتور را باز نکنید؛ زیرا امکان دارد که آب جوش تحت فشار به سمت شما پاشیده شود.
- صبر کنید موتور خنک شود، سپس اتومبیل را روشن و در حالی که ماشین در وضعیت خلاص است، مقداری آب به منبع آب موتور اضافه کنید.
چه کنیم خودرومان جوش نیاورد؟
برای اینکه ماشین جوش نیارد اول باید از سالم بودن موارد گفته شده در قسمت های قبل اطمینان حاصل کنید سپس موارد زیر مد نظر قرار بدید.
- استفاده از ضد یخ
- از درجا کارکردن خودرو جلوگیری کنید
- از فشار بیش از حد به خودرو جلوگیری کنید
- سرویس های دوره ای فراموش نکنید
- کنترل سطح مایع خنک کننده فراموش نشود
- از عملکرد صحیح فن ها مطمئن شوید
